وکیل برای شکایت از زورگیری و اخاذی و نحوه شکایت و پیگیری آن توسط وکیل نادری : قبل از هرچیز باید خاطر نشان کرد که در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 و سایر قوانین خاص جزائی ، جرمی به نام اخاذی وجود ندارد. بعبارت دیگر اخاذی بعنوان جرم مستقلی نیست ولی در قالب سایر جرایم قرار میگیرد و پیگیری قضائی خواهد شد.

اشتباه مصطلح

اشتباه رایجی که در جامعه حقوقی وجود دارد این است که ماده 669 بخش تعزیرات مصوب سال 1375 قانون مجازات اسلامی را بعنوان عنصر قانونی جرم اخاذی ذکر میکنند. و این در حالی است که ماده مذکور در خصوص جرم تهدید میباشد. و ربطی به زورگیری و اخاذی ندارد .

نقد قانون

وکیل کیفری : در بند الف ماده 5 قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت‌های غیرمجاز مینمایند. مصوب سال 1386 ، اخاذی را جزء جرایم مستقل نامبرده است که این اشتباهی بسیار بزرگ است. زیرا در هیچ یک از متون قانونی اخاذی جرم‌انگاری نشده است .

جرم زورگیری و اخاذی

ماهیت و تعریف اخاذی

زمانی که به‌زور وجه و مالی از دیگری گرفته میشود ، اخاذی و زورگیری اتفاق افتاده است. ممکن است که این عمل توام با تهدید باشد که در این مورد در قالب جرم تهدید بررسی خواهد شد.

عدم پیش‌بینی اخاذی در قانون

در قانون مجازات اسلامی جرمی به نام زورگیری و همچنین عنوان مجرمانه‌ای تحت عنوان اخاذی وجود ندارد و اخاذی فی‌نفسه در قانون مجازات تعریف نشده است ولی این مهم از دو امر تشکیل شده است :

  • اول تهدید
  • دوم تقاضای وجه و یا انجام یا ترک کاری علیرغم شیوع اخاذی در سطح جامعه نه تنها قانونگذار نامی از آن نبرده است بلکه مجازات جداگانه‌ای را نیز برای آن نیز وضع ننموده است.

لذا لاجرم باید زورگیری و اخاذی را در قالب تهدید و تقاضای وجه ناشی از فعل مرتکب در زمره ماده 669 بخش تعزیرات مصوب سال 1375 قانون مجازات اسلامی جستجو کرد. که مقرر داشته است که هرگاه با تهدید به قتل و شرافت و آبرو ، مالی تقاضا شده باشد. یا نشده باشد مرتکب به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد .

جرم قدرت‌نمایی با چاقو

یکی دیگر از جرایمی که اخاذی در قالب آن قرار میگیرد، جرم قدرت‌نمایی با چاقو است. بدین شرح میباشد که اگر مرتکب با هرنوع سلاحی قدرت‌نمایی کرده یا اینکه بدین وسیله با اشخاصی گلاویز شود. یا از این طریق تهدید و اخاذی انجام دهد ، مجرم شناخته خواهد شد. و مجازات او زندان از شش ماه تا دو سال و تا 7 ضربه شلاق تعزیری میباشد.

جالب توجه است اگر وسایلی از قبیل قمه و پنجه بوکس صرفا حمل شود. و اقدامی با آنها انجام نشده باشد. اگر فقط بمنظور درگیری باشد ، فرد حامل مجرم شناخته خواهد شد .

اخاذی در فضای مجازی

در فضای مجازی نیز امکان زورگیری و اخاذی وجود دارد. بطور مثال شخص مرتکب ، فرد بزه‌دیده را تهدید میکند که باید در قبال پخش نشدن عکس و فیلم یا چت خصوصی در فضای مجازی مبلغی پول را واریز کند. برای چنین عملی نیز از سوی قانونگذار مجازات تعیین شده است

فرآیند شکایت قضایی

برای شکایت به دادسرای محلی که جرم در آن جا رخ داده مراجعه شود .
باید مشخصات و نشانی صحیح فرد شاکی در شکوائیه درج شود. زیرا برای دریافت احضاریه‌ ها و اطلاع از جریان دادرسی به آدرس وی نیاز است. اگر دلایل شخص شاکی برای شکایت کافی باشد. دادسرا و همچنین ضابطان قضایی با همکاری همدیگر شروع به تحقیقات در مورد جرم انجام ‌شده و همچنین تعقیب متهم می ‌کنند.

زمانی که متهم دستگیر می ‌شود و یا اینکه با احضاریه قانونی به دادسرا مراجعه می ‌کند در کمتر از ۲۴ ساعت اتهاماتی که به وی وارد شده است. توضیح داده‌ می‌ شود و پس از اینکه موضوع مورد تفهیم شخص قرار گرفت پرونده دوباره برای رسیدگی به دادسرا می ‌رود. و در صورتی که کیفرخواستی صادر شود دادگاه رأی و حکم قطعی را صادر خواهد کرد.

آیا انگیزه در اخاذی مهم است ؟

اخاذی تحت هر عنوانی باشد مثلا برای رفع نیازهای اقتصادی باشد ، بازهم اگر در قالب جرائم دیگر قرار بگیرد ، برای فرد خاطی مجازات پیش‌بینی شده است.

اخاذی از پدر و مادر نیز میتواند منجر به مجازات شود ؟

در این خصوص فرقی ندارد که بزه‌دیده از اقوام درجه یک باشد یا اینکه بیگانه باشد .