دریافت حکم رشد با وکیل متخصص : در اصطلاح حقوقی به فردی که عقل معاش نداشته باشد سفیه گفته می شود . بعبارت سادهتر شخصی که ارزش اقتصادی اموال را نداند محجور شناخته میشود . بعنوان مثال نداند که هزار تومان با ارزشتر است یا دوهزار تومان ، به چنین فردی سفیه گفته میشود که اهلیت در امور مالی ندارد .
قانونگذار دخالت سفیه در مسائل مالی را ممنوع کرده است و معاملات وی را غیرنافذ قرار داده است که به تنفیذ ولی یا قیم وی احتیاج میباشد. تا زمانی که شخص از محجوریت خارج نشده باشد و به رشد نائل نشده باشد ، نمیتواند شخصا داد و ستدی انجام دهد. به همین سبب اهمیت دریافت حکم رشد توسط وکیل امور حسبی هویدا میباشد .
فرد نابالغ و حکم رشد
معمولا فردی که به سن بلوغ نرسیده باشد مثلا دختر 7 ساله ، نمیتواند بطور مستقل در امور مالی خود عمل کند و نیاز به پدر خود جهت انعقاد معامله دارد. بعبارت دیگر فرد صغیر لزوما سفیه نیز میباشد . موید همین مطلب ، نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه مورخ 18/6/1387 میباشد. بنا بر این نظریه در مورد کسی که به سن بلوغ شرعی نرسیده است. چون در قانون اثبات رشد اشخاص نابالغ پیشبینی نشده ، صرف گواهی پزشک قانونی مبنی بر این که در امور غیرمالی خود به رشد رسیده است کافی نمیباشد. و صدور حکم رشد در مورد این اشخاص جواز قانونی ندارد.
هرچند که نظریه مشورتی برخلاف رای وحدت رویه ، جنبهی استنادی برای قاضی در حکمی که صادر میکند ، ندارد.
فرد بالغ و حکم رشد
طبق قانون سن بلوغ برای دختر 9 سال تمام قمری و برای پسر 15 سال تمام قمری میباشد. اما با رسیدن به سن بلوغ برای افراد امکان دخالت در امور مالی ایشان فراهم نمیشود. یعنی امکان خرید و فروش ، امضاء اسناد در دفاتر اسناد رسمی ، افتتاح حساب بانکی برای اشخاص تا رسیدن به سن 18 سال ممنوع است مگر آنکه شخص با مراجعه به دادگاه درخواست صدور حکم رشد نماید.
سن 18 سالگی و رشد
رویه غالب قضایی سن رشد را 18 سال به رسمیت میشناسد پس شخصی که زیر 18 سال میباشد. برای تصرف در امور مالی خویش و تصدی اموال نیاز به حکم رشد دارد . البته همواره اینگونه نیست که فردی که 18 سال داشته باشد رشید است. بلکه خلاف آن نیز در مراجع قضایی به اثبات رسیده است.
دریافت حکم رشد قبل از 18 سالگی
افرادی هستند که قبل از رسیدن به سن رشد میتوانند به صورت عقلائی در اموال خود دخل و تصرف کند. در این حالت باید افراد مذکور تقاضای صدور حکم رشد را مطرح کنند. فرد باید دادخواستی به طرفیت دادستان دادسرای محل اقامت خود به خواستهی صدور حکم رشد تقدیم نماید .
این دادخواست جهت رسیدگی به دادگاه خانواده همان حوزه ارجاع میشود. قاضی دادگاه جهت بررسی وضعیت رشد خواهان او را به پزشکی قانونی ارجاع مینماید. و دادگاه بر مبنای نظر پزشکی قانونی تصمیمگیری مینماید.
برخی سؤالات قاضی و پزشکی قانونی برای صدور حکم رشد
در مرجع صالح قضایی و در پزشکی قانونی برای اینکه قاضی و پزشک محترم قانع بشود که فرد به رشد رسیده است. و از حالت سفاهت خارج شده است اقدام به پرسش هایی از فرد می کند. بطور مثال از شخص سوال می کند که:
- فرق قرارداد بیع و اجاره چیست؟
- اگر مقدار زیادی پول داشته باشی باهاش چه میکنی؟
- اگر به شما ۱۰ میلیون تومان پول بدهند اولین کاری که با آن میکنید چیست؟
- تفاوت بین کارت ملی و کارت هوشمند در چیست؟
تا معلوم شود که فرد رشید است و می تواند زین پس معاملات مالی خود را مستقلا انجام دهد.
آیا فرد غیررشید بر امورغیرمالی خود مانند ازدواج میتواند دخالت کند؟
بله ، غیررشید صرفا در امور مالی خود ممنوعیت دارد و در امری مانند ازدواج که غیرمالی است حق ورود دارد اما در مورد مسائل مالی ازدواج مانند مهریه باید ولی یا قیم او تصمیمگیری کنند.
آیا شخص سفیه بعنوان وصی میتواند در وصیتنامه پیشبینی شود ؟
اگر مورد وصیت در مورد امور غیرمالی باشد امکانپذیر است ولی در مورد امور مالی سفیه نمیتواند وصی قرار بگیرد.
آیا حکم رشد صادر شده از دادگاه خانواده قابل لغو و نقض میباشد؟
بله ، حکم رشد مانند سایر احکام قابل نقض است.