روش های قانونی اثبات زوجیت (ازدواج موقت و دائم)

دعوای اثبات زوجیت از مهمترین دعاوی است که در دادگاه خانواده مطرح می شود. ثبوت نکاح زمانی مطرح می شود که زن و شوهر بعد از عقد ازدواج اعم از ازدواج دائم یا ازدواج موقت هر گونه رابطه زوجیت را انکار می کنند. معمولاً در مناطقی که ازدواج موقت وجود دارد یا ازدواج دائم ثبت نمی شود این موضوع نمود بیشتری دارد.

دلایل اهمیت اثبات نکاح

به اسباب مختلفی دعوای اثبات زوجیت در محاکم قضائی مطرح می شود که عبارتند از:

1. بعد از فوت همسر برای سهیم شدن در ارث
2. اثبات وجود فرزند مشترک
3. ملزم شدن زوج به پرداخت مهریه و همچنین به پرداخت نفقه
4. الزام به تمکین زوجه
5. اجرت المثل ایام زوجیت

در تمام موارد ذکر شده اگر خواهان ابتدا به طرح دعاوی فوق مانند ملزم شدن زوج به پرداخت مهریه اقدام کند. و رابطه‌ زوجیت مورد اختلاف باشد دادگاه قرار اناطه صادر می کند تا در خصوص زوجیت حکم مقتضی صادر شود.

دادگاه صالح به رسیدگی

از منظر صلاحیت ذاتی باید گفت که دادگاه خانواده صالح به رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت می باشد اما از باب صلاحیت محلی از قواعد عمومی آیین دادرسی مدنی پیروی کرده و باید در محل اقامت خوانده طرح دعوا شود.

بار اثبات دعوا

در خصوص دعوای اثبات زوجیت هر شخصی که مدعی وجود رابطه زوجیت و عقد ازدواج باشد. باید آن را در محکمه ثابت کند. بطور مثال اگر مردی به سبب سهیم‌ شدن در ماترک همسر متوفی خود دعوای اثبات زوجیت را مطرح کند باید خود مرد این امر را به اثبات برسد.

مجازات انکار رابطه زوجیت

وکیل امور خانواده : هر گاه مرد یا زن به هر دلیلی در دادگاه منکر وجود رابطه زوجیت شود و ثابت شود که این انکار زوجیت بی ‌اساس بوده است. انکارکننده(مرتکب) به حبس تعزیری درجه6(حبس بیش از 6 ماه تا 2 سال) و یا جزای نقدی درجه 6 (جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال) محکوم می شود.

ادله مورد نیاز اثبات زوجیت

از جمله مدارک مورد نیاز برای دعوای اثبات رابطه‌ زوجیت عبارتند از:

• سند ازدواج که دفترخانه ازدواج تحت عنوان قباله ازدواج بصورت پیش ‌فرض تهیه کرده ‌اند که زوجین ذیل آن را امضاء می کنند.
• استماع شهادت شهود و مطلعین که معمولا در حین عقد نکاح عده‌ ای از نزدیکان حضور دارند.
• درخواست جلب نظر کارشناس که در این‌باره بسیار راه ‌گشا می باشد.
• تحقیقات محلی و درخواست استعلام و سوگند و اقرار خوانده دیگر دلایل مورد نیاز برای اثبات زوجیت می باشد.

اثبات رابطه زوجیت در نکاح موقت

اثبات زوجیت در عقد موقت با تقدیم دادخواستی برای مطرح ‌کردن دعوای اثبات زوجیت به دادگاه خانواده ‌ای که همسر موقت در آن حوزه اقامت دارد امکان‌ پذیر است. در عقد موقت از اماره قضایی نیز استفاده می شود مثلاً وجود یک چک که از زوج گرفته باشد. این چک می تواند همه یا بخشی از مهریه زوجه باشد. چون تعیین مهریه در عقد موقت از شرایط ضروری محسوب می شود.

مسئولیت کیفری عدم ثبت ازدواج

اگر مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است اقدام نماید مجرم است و به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم خواهد شد.

عملکرد دادگاه در دعوای الزام به ثبت نکاح عادی در حالی اصل نکاح مورد اختلاف است چگونه است؟

چنانچه زوجه دعوای الزام به ثبت نکاح عادی را مطرح کند در حالی که در اصل نکاح اختلاف وجود دارد ورود دادگاه به اصل نکاح خارج از خواسته خواهان است و زوجه ابتدا باید دعوای اثبات زوجیت را مطرح کند.

اثبات زوجیت در صورت فوت زوج به چه نحو می باشد؟

اگر عقد ازدواج در حضور شهود انجام شود اما شوهر بدون ثبت آن فوت کند. زن باید در مقام مدعی زوجیت، ورثه متوفی را به عنوان خوانده طرف دعوا قرار دهد. و دلایل و مدارک خود را تقدیم دادگاه نماید تا بتواند رابطه زوجیت خود با متوفی را ثابت کند.