جرایم سیاسی و مجازات آن ها در ایران

جرایم سیاسی : برای بررسی هر جرمی ، ابتدا باید عناصر تشکیل دهنده آن جرم مداقه شود. جرم سیاسی هم از این قاعده مستثنی نمیباشد. به همین جهت به بررسی عناصر تشکیل دهنده جرم سیاسی می پردازیم با وکیل نادری همراه باشید.

عنصر قانونی جرم سیاسی

عنصر قانونی جرم سیاسی مرکب است؛ بدین شرح که در مواد 1 و 2 قانون جرم سیاسی ، مصوب سال 1395،این فعل جرم انگاری شده است و در قانون مجازات اسلامی نیز تعیین مجازات شده است.

عنصر مادی جرم سیاسی

پیکره جرم سیاسی ، توهین و نشر اکاذیب میباشد . به عبارت بهتر ، فردی که فحاشی کند و یا مطالب خلاف واقع را نشر دهد ، فعل مادی جرم سیاسی را تشکیل داده است.

عنصر معنوی جرم سیاسی

در اکثر جرایم ، انگیزه نقشی در تحقق یا عدم تحقق فعل مجرمانه ندارد و فقط میتواند عاملی برای تخفیف مجازات باشد.

بدین شرح که طبق بند پ ماده 38 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 ، وجود انگیزه شرافتمندانه در ارتکاب جرم ، از جهات تخفیف مجازات میباشد.

اما گاهی اوقات ، انگیزه ، در تحقق یا عدم تحقق جرمی موثر است. در جرم سیاسی ، انگیزه اصلاح امور کشور در تحقق جرم سیاسی موثر است.

خاطر نشان باید کرد که اگر مرتکب قصد ضربه زدن به اصل نظام را داشته باشد ، تحت عنوان مجرمانه دیگری تحت تعقیب قرار خواهد گرفت.

مجازات جرم سیاسی

طبق ماده 609 قانون مجازات اسلامی ، باب پنجم تعزیرات ، توهین به مقامات ، مجازات سه تا شش ماه حبس یا تا 74 ضربه شلاق یا تا 100 هزار تومان جزای نقدی در پی خواهد داشت. حالیه اگر فرد با انگیزه اصلاح امور کشور این اقدام را انجام داده باشد ، مجرم سیاسی شناخته میشود.

طبق ماده 698 قانون مجازات اسلامی ، باب پنجم تعزیرات ، نشراکاذیب ، مجازات دو ماه تا دو سال یا شلاق تا 74 ضربه میباشد که اگر با انگیزه اصلاح امور کشور انجام دهد ، مجرم سیاسی شناخته میشود.

تفاوت مجرم سیاسی با مجرم غیرسیاسی

شخصی که با انگیزه اصلاح امور کشور دست به فعل مجرمانه ای زند ، طبیعتا در نحوه اجرای مجازات با سایرین باید متفاوت باشد که به این تفاوتها به قرار ذیل میباشد:

• محل حبس مجرم سیاسی با مجرم غیرسیاسی متفاوت است.
• مجرم سیاسی لباس زندان به تن نمیکند.
• مجرم سیاسی حق دسترسی به کتاب ، روزنامه ، رادیو و تلویزیون دارد.
• مجرم سیاسی بصورت انفردای محبوس نمیشود مگر به تجویز قانونگذار

مرجع صالح برای رسیدگی

مطابق ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1392 ، دادگاه کیفری یک ، مرجع صالح برای رسیدگی به جرایم سیاسی میباشد. بدین توضیح که دادگاه با یک رییس و دو مستشار بصورت علنی با حضور هیات منصفه رسیدگی میشود.

تشخیص سیاسی بودن اتهام

تشخیص سیاسی بودن اتهام با دادسرا یا دادگاهی است که پرونده در
آن مطرح است. البته قانونگذار به متهم جرم سیاسی این حق را داده است که نسبت به غیرسیاسی بودن اتهام خود ایراد کند.