نکات حقوقی در عقد هبه
نکات حقوقی در عقد هبه : در عرف هدیه دادن و هدیه گرفتن به مناسبت های مختلف ، امری مرسوم و متداول هست که از لحاظ حقوقی شامل نکاتی میباشد که توجه کردن به آن خالی از لطف نیست ؛ هرچند که ذات هدیه دادن که حالت رفاقت و مسامحه در آن دیده میشود ، از لحاظ عوام شاید پسندیده نباشد که در قالب حقوق و قانون قرار بگیرد اما به هر حال گاهی اوقات لازم است که برای احقاق حق ، از برخی قوانین مربوط به هبه استفاده کرد.
تعریف هبه
در اصطلاح حقوقی به هدیه دادن و کادو دادن ، هبه گفته میشود. هبه عقدی است که به موجب آن یک شخص به صورت کاملا رایگان ، مالی را به شخص دیگری تملیک میکند.
در اصطلاح حقوقی به شخصی که هدیه میدهد ، واهب گفته میشود و به شخصی که هدیه به او داده میشود ، متهب گفته میشود و به آن هدیه نیز عین موهوبه گفته میشود.
شرایط واهب
شخصی که هدیه میدهد باید عاقل ، بالغ و رشید باشد والا هدیه ای که میدهد ، مقبولیت قانونی ندارد و از لحاظ قانونی هیچ عقد هبه ای منعقد نشده است .
بطور مثال پسربچه 6 ساله که از پدر خود مبلغی را هدیه گرفته است و سپس آن مبلغ را به شخص دیگری هدیه بدهد ، این عمل وی باطل خواهد بود. همچنین شخص واهب نباید ورشکسته باشد . بعلاوه شخص واهب باید مالک مالی باشد که آن را هدیه میدهد.
اطلاعات بیشتر : وکیل رجوع از هبه
ذات عقد هبه
هبه عقد عینی میباشد . به عبارت دیگر از لحاظ قانونی ، زمانی عقد هبه به وقوع میپیوندد که از طرف متهب ، عین موهوبه تحویل گرفته شود . بنابراین تا زمانی که قبضی انجام نشده باشد ، هیچ فعل حقوقی به منصه ظهور نرسیده است.
هبه معوض
شاید ابتدا به ذهن برسد که هبه مگر عقدی مجانی نیست پس چرا میتوان در آن عوض شرط کرد؟
باید گفت که عوض در عقد هبه شرط فرعی است و به مانند عقد بیع که ثمن و مثمن در مقابل هم قرار میگیرند ، به این شکل نمیباشد.
به عبارت دیگر واهب در ضمن هدیه دادن به متهب ، شرط میکند که متهب برای او در عوض ، کاری را برای او انجام دهد.به خاطر فرعی بودن شرط ، اگر کار شرط شده به انجام نرسد ، هیچ خللی به اصل هبه وارد نخواهد شد و کماکان عقد منعقد شده ، صحیح و نافذ خواهد بود ولی شخص واهب میتواند به علت به انجام نرسیدن شرط ، هدیه را استرداد کند.
پس گرفتن هدیه
عقد هبه یک عقد جایز است و طرفین هر وقت اراده کنند میتوانند آن را برهم زنند . بنابراین فردی که هدیه داده است ، بدون هیچ علت موجهی میتواند کادوی خود را پس بگیرد به شرطی عین موهوبه باقی باشد .
اما در برخی موارد نمیتوان هدیه داده شده را پس گرفت . از جمله این موارد عبارتند از :
- زمانی که شخص متهب ، پدر یا مادر یا فرزند واهب باشد.
- در صورتی که هبه معوض باشد و عوض آن نیز پرداخت شده باشد.
- در صورتی که عقد جایز هبه را تبدیل به عقدی لازم کرده باشند.
پرسش و پاسخ :
زمانی که واهب ، عین موهوبه را از متهب استرداد کند ، تکلیف منافع آن مال چیست؟
اگر منافع متصل باشد بعنوان مثال فربهی در یک گوسفند ، متعلق به واهب خواهد بود و اگر منافع منفصل باشد بعنوان مثال فرزندی که از یک گوسفند زاییده شده است ، برای متهب خواهد بود .
آیا بعد از فوت یکی از طرفین عقد هبه ، استرداد از هدایا ممکن است؟
خیر ممکن نیست؛بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.