مشاوره تخصصی مطالبه حق کسب و پیشه و شرایط آن

مشاوره تخصصی مطالبه حق کسب و پیشه و شرایط آن : در روابط استیجاری مربوط به اماکن تجاری، یکی از حقوق مهم و قابل توجه برای مستأجر، حق کسب و پیشه است. این حق با گذشت زمان و کسب اعتبار توسط مستأجر در محل تجاری، به عنوان نوعی حق مالی شناخته می شود که به ویژه در هنگام تخلیه ملک اهمیت فراوانی دارد. اما:

• آیا همچنان این حق در نظام حقوقی ایران پابرجاست؟
• حق کسب و پیشه در قانون جدید چه وضعیتی دارد؟

در این مقاله، به زبانی ساده به بررسی ماهیت، شرایط مطالبه، و راهکارهای حقوقی مرتبط با دعوای حق کسب و پیشه خواهیم پرداخت. در ادامه با وکیل نادری همراه باشید…

 حق کسب و پیشه چیست؟

در پاسخ به این پرسش که حق کسب و پیشه چیست، باید گفت این حق به مستأجری تعلق می گیرد که در یک ملک تجاری برای مدت طولانی فعالیت اقتصادی کرده. و به دلیل حضور مستمر خود در آن محل، مشتریان خاصی جذب نموده و اعتبار تجاری و شهرت حرفه ای ایجاد کرده باشد. قانون گذار برای حمایت از این تلاش و بالا بردن ارزش ملک به طور غیرمستقیم، به او حق مطالبه مبلغی تحت عنوان حق کسب و پیشه در زمان تخلیه ملک داده است.

برای مثال در آیین  نامه نحوه تعیین و تشخیص و پرداخت حق کسب و پیشه یا تجارت، طول مدت اشتغال به كسب و پيشه و تجارت در محل كار و حسن شهرت او كه در معروفيت مغازه اثرگذار بوده است. مخارجي كه صاحب كسب و پيشه بمنظور آماده نمودن مغازه از حيث تزئينات داخلي کرده و … همگی در ارزیابی این حق  موثر می باشند.

 وضعیت حق کسب و پیشه در قانون ۷۶

حق کسب و پیشه در قانون 76 (قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۷۶) با رویکردی متفاوت نسبت به قوانین قبلی،  عملا کنار گذاشته شده است. بر اساس این قانون، دیگر حقی به اسم حق کسب و پیشه وجود ندارد و حق سرقفلی، جایگزین آن گردیده است. که ارتباطی با شهرت مغازه و میزان مشتریان و … ندارد. و اتفاقاً ممکن است مستأجر حتی با تجارت طولانی مدت در محل مستحق حق سرقفلی نبوده و مستأجر نتواند این حق را مطالبه کند. بنابراین، این قانون عملاً بسیاری از دعاوی مرتبط با حق کسب و پیشه را محدود کرده و بیشتر بر آزادی اراده طرفین در تنظیم قرارداد تأکید نموده است.

 حق کسب و پیشه در قانون جدید و رویه فعلی

با تصویب قانون الزام به ثبت رسمی معاملات املاک (۱۴۰۳) و گسترش سامانه ثبت معاملات اموال غیر منقول مانند «سامانه ساغر»، توجه به نحوه تنظیم قرارداد اجاره و ثبت آن بیشتر از قبل اهمیت پیدا کرده است. بر اساس این قانون هرگونه قرارداد اجاره ای که برای بیش از دو سال بسته می شود. باید در این سامانه در زمان یکسال بعد از راه  اندازی سامانه ساغر ثبت شود.

البته تا زمان مورد اشاره، رویه قضایی کنونی نیز در برخی موارد همچنان از مستأجر حمایت می کند. به ویژه در شرایطی که تخلیه بدون پرداخت حق، موجب ضرر و تضییع حقوق وی گردد. ضمناً بر اساس قوانین حاکم فعلی اگر رابطه مستاجر و موجر تابع قانون ۵۶ بوده باشد و روابط استیجاری ایشان در زمان ادامه پیدا کرده باشد. هنوز هم این رابطه تابع قانون ۵۶ بوده و مستاجر می تواند در صورت تخلیه تقاضای حق کسب و پیشه کند.

 شرایط طرح دعوای حق کسب و پیشه

برای موفقیت در دعوای حق کسب و پیشه، شرایط زیر اهمیت ویژه ای دارد:

• اثبات مدت طولانی فعالیت مستمر در محل مورد اجاره، که بتوان کارشناس را در ارزیابی دقیق ارزش این حق راهنمایی نمود.
• ارائه مدارک مربوط به پرداخت اجاره، فاکتورها، مجوز فعالیت و شهود تا خود قرارداد حتی به صورت شفاهی اثبات شود.

در چنین پرونده هایی، کمک گرفتن از وکیل اجاره متخصص، می تواند روند اثبات و دفاع از حقوق مستأجر را تسهیل کند. و از بروز اشتباهات حقوقی پیشگیری نماید.

پیشنهاد می کنیم این مقالات را برای اطلاعات بیشتر مطالعه بفرمایید:

تفاوت حق سرقفلی با حق کسب و پیشه

 نقش وکیل اجاره در مطالبه حق کسب و پیشه

مباحث مربوط به حق کسب و پیشه در قانون جدید و دعاوی ناشی از آن، به دلیل پیچیدگی های قانونی، رویه های متفاوت قضایی و وجود آیین  نامه های مختلف و پیچیده، نیاز به تسلط بر مباحث تخصصی حقوق دارند. یک وکیل مطالبه حق سرقفلی و یا وکیل ملکی مجرب می تواند در ارزیابی مدارک، تهیه دادخواست اصولی، دفاع مؤثر در جلسه رسیدگی و حتی مذاکره برای دریافت مبلغ عادلانه به عنوان سرقفلی به سود مستأجر کمک کند. همچنین، وکیل می تواند برای مواردی که تخلیه ملک از سوی موجر مطرح شده، اقدامات پیشگیرانه ای برای جمع آوری دلایل و مدارک انجام دهد تا حقوق مستأجر تضییع نشود.

وکیل نادری همراه حقوقی شماست

در دنیای کسب وکار، حق مستأجر بر محل فعالیت خود موضوعی بسیار مهم است. با وجود تغییرات قوانین، هنوز هم در شرایط خاص، امکان مطالبه حق کسب و پیشه وجود دارد. به ویژه در صورتی که رابطه موجر و مستأجر از سال های قبل و به مدت بسیار طولانی ادامه یافته باشد. اگر شما یا اطرافیانتان درگیر تخلیه ملک تجاری بوده و دچار نگرانی بابت از دست رفتن حق کسب و پیشه هستید. مشاوره با وکیل اجاره و بررسی اسناد موجود، اولین قدم برای صیانت از حقوق شماست. مجموعه حقوقی وکیل نادری با تیمی مجرب آماده ارائه مشاوره و وکالت تخصصی در این زمینه می باشد.

سوالات متداول

• آیا با وجود قانون ۷۶، هنوز می توان حق کسب و پیشه گرفت؟

بله، اگر رابطه طرفین در زمان انعقاد اولین قرارداد اجاره تابع قانون ۵۶ بوده و تا امروز به صورت مستمر ادامه یافته باشد. مستأجر می تواند به سابقه فعالیت خود استناد کرده و این حق را مطالبه نماید.

• برای مطالبه حق کسب و پیشه چه مدارکی لازم است؟

مدارکی مانند اجاره نامه، مجوزهای کسب وکار، فاکتورهای فروش، قبوض پرداختی و حتی شهادت شهود می توانند در اثبات حضور مستمر و کسب شهرت تجاری مستأجر مؤثر باشند.

• اگر موجر ملک را بفروشد، آیا حق کسب و پیشه از بین می رود؟

خیر، فروش ملک تأثیری بر حق کسب و پیشه مستأجر ندارد. و خریدار جدید نیز موظف به رعایت حقوق مستأجر در این زمینه است.