ابراء چیست ؟

ماهیت ابراء : ابرا ایقاع است یعنی با اراده یک‌جانبه طلبکار ، شخص بدهکار از پرداخت بدهی بری میشود چه بدهکار راضی به این موضوع باشد چه نباشد .

ابراء قاطع است یعنی طلبکار نمیتواند به دلیلی از قبیل غبن ، تدلیس ، اشتباه و … آن را فسخ کند . حتی طلبکار نمیتواند در ابراء شرط خیار نماید یعنی شرط کند که اگر خواست ، ظرف مهلت معینی مانند 3 ماه ، ابراء را فسخ کند و آن شخص را مجددا بدهکار نماید . چنین شرطی نامشروع است لیکن ابراء صحیح می باشد. در ادامه با وکیل نادری همراه باشید..

موضوع ابرا :

موضوع ابراء ممکن است مال کلی باشد مثلا پول یا انجام یک کار باشد مثلا تعهد به تدریس درس ریاضی و یا عدم انجام کار باشد مثلا تعهد یک تاجر به عدم اشتغال به شغل تاجر رقیب در فاصله یک‌کیلومتری محل تجاری او به مدت یکسال. توجه شود که اگر مدت نامحدود باشد نامشروع میشود و باید حتما مدت داشته باشد.

شخصی تعهد نموده است که در ملک دیگری ساختمانی احداث کند(تعهد به انجام کار) و در مقابل مالک ملک تعهد نموده است که به او 100 میلیون دستمزد بدهد(تعهد به پرداخت پول یا مال کلی). در این حالت شخص معمار به مالک ملک ، انجام یک کار را بدهکار میباشد و مبلغی پول نیز از او طلبکار است . او میتواند طلب خود را از مالک ملک ابراء کند اما باید تعهد خود در قبال آن شخص که احداث ساختمان بود ، انجام دهد .

شرایط ابراء کننده :

اولین شرط)

ابرا کننده قصد و رضا داشته باشد . پس اگر قصد نداشته باشد ، ابراء باطل است و اگر تحت تاثیر اکراه ، رضایت نداشته باشد ، ابراء غیرنافذ است.

دومین شرط)

ابراءکننده باید اهلیت داشته باشد . بنابراین اگر سفیه یا صغیر یا دیوانه ، بدهکارش را ابراء نماید ، ابراء باطل است و ولی یا قیم نیز نمیتواند آن را تنفیذ کند . فقط در یک مورد ، ولی یا قیم میتواند بدهکار آن شخص محجور را ابراء کند و آن هم در مورد وام‌های کم‌بها و کم‌ارزش میباشد که برای محجور جنبه تربیتی دارد.

سومین شرط)

دین مورد ابراء باید بصورت اجمالی ، معلوم و معین باشد . یعنی اگر طلبکار بگوید بخشی از دین را ابراء نمودم و آن بخش مجهول و نامعلوم باشد باطل است یا اگر طلبکار بگوید یکی از دو طلبی را که از این شخص بدهکار دارم و مبلغ آنها نیز متفاوت است ابراء نمودم، ابراء به دلیل مردد بودن باطل میباشد.

شرایط ابراء شده(بدهکار):

در مقابل ، در شخص بدهکاری که ابراء میشود ، نه اهلیت مهم است و نه زنده‌بودن او . بنابراین اگر بدهکار شخص صغیر یا سفیه و یا دیوانه باشد و یا حتی در قید حیات نباشد ، میتوان او را ابراء کرد.

صلح در مقام ابراء :

صلح در مقام ابراء مشمول احکام صلح است یعنی در اینجا ابراء در صورتی واقع خواهد شد که بدهکار نیز به این موضوع رضایت دهد ؛ زیرا صلح قرارداد است و هر قراردادی با دو اراده منعقد خواهد گردید.