صفر تا صد درباره وصیت

انواع وصیت

در قانون مدنی دو نوع وصیت پیش‌بینی شده است:

1. وصیت تملیکی

وصـیتی است که کسی مال خود را حداکثر تا یک‌سوم برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند.

2. وصیت عهدی

در وصـیت عهدی، وصیت‌کننده فرد یا افرادی را برای اداره بخشی از اموال خود و یا سرپرستی فرزندانش پس از مرگش تعیین میکند و مسئولیت را به آنها می‌سپارد.

کلید واژه‌های وصـیت

در مبحث وصـیت، شناختن این کلمات کلیدی لازم است:

1. موصی

کسی است که وصـیتمی‌کند.

2. موصی‌له

شخصی که به نفع او وصـیتتملیکی شده است.

3. موصی‌به

مال موضوع وصیت تملیکی است.

4. ترکه

به دارایی‌های بجامانده از متوفی گفته میشود.

5. ثلث‌ اموال

مقدار حداکثر یک‌سوم تمام دارایی‌های متوفی به هنگام مرگ که متوفی میتواند نسبت به آن برای هر کسی که بخواهد وصـیت کند.

انواع وصـیت در قانون امورحسبی

سه نوع وصـیت نامه در قانون امورحسبی پیش‌بینی شده‌است:

1. وصیت نامه رسمی

وصـیت نامه‌ای است که در یکی از دفاتر اسنادرسمی تنظیم شده‌ باشد و بهترین نوع وصـیت نامه است؛ چون قابل تردید و انکار نیست.

2. وصـیت نامه سری

این نوع وصـیت نامه میتواند به خط وصیت‌کننده یا شخص دیگری باشد اما در هر صورت باید به امضاء وصـیت کننده برسد. این وصیت‌نامه در اداره ثبت یا محل دیگری که آن اداره تعیین میکند به امانت گذاشته میشود. شخص وصـیت کننده هر وقت اراده کند میتواند وصیت‌نامه‌اش را از اداره ثبت پس بگیرد.

3. وصیت‌نامه خودنوشت

این وصیت‌نامه باید به خط‌‌ وصیت کننده نوشته شود و دارای تاریخ به‌روز و ماه و سال به همراه امضای وصیت‌کننده باشد.

وجود دو وصیت‌نامه بطور همزمان

اگر شخصی دارای دو وصـیت نامه باشد و مفاد آن برخلاف یکدیگر باشد، صرفاً  وصـیت نامه مؤخر (دوم) دارای اعتبار است اما اگر مفاد وصیت‌نامه‌ها همدیگر را نفی نکنند، در اینصورت به هر دو وصـیت نامه عمل می‌شود.

خودکشی و وصـیت

شخصی که اقدام به خودکشی کرده است، اگر پس از آن اقدام به وصیت کند، چنانچه فوت کند، وصیت وی صحیح نیست.
اما اگر اول وصـیت کند و سپس خودکشی کند، وصـیت وی صحیح است.

وصـیت نسبت به جنین

بطورکلی وصـیت نسبت به شخصی نافذ و مؤثر واقع میشود که در جهان هستی وجود خارجی داشته باشد. به همین سبب وصـیتی که متوجه جنین یک روزه که در رحم مادرش هست و هیچ روحی ندارد و اندک جسمی نیز دارد، صحیح است به شرط اینکه زنده متولد شود.

بنابراین اگر جنین مرده به‌دنیا بیاید، هیچ وصـیتی نسبت به آن کارساز نخواهد بود.

شرایط وصیت‌کننده

به‌مانند هر اقدام حقوقی دیگر، فردی که وصیت میکند باید عاقل باشد.بنابراین فرد مجنون به ‌هیچ‌وجه وصیتی که میکند صحیح نیست.

همچنین موصی باید بالغ باشد. بنابراین پسر 14 ساله یا دختر 8 ساله وصیتی که انجام میدهد، اثر قانونی ندارد.

مضافاً براینکه وصیت‌کننده باید دارای اختیار باشد.پس اگر شخصی تحت شکنجه باشد و وصیت‌نامه‌ای را تنظیم کند، عمل وی غیرنافذ است؛ هرچند که بعدها می تواند آن وصیت را تنفیذ کند.

آیا وصیت میتواند بصورت شفاهی باشد؟

طبق ماده 294 قانون امور حسبی، اگر اشخاص ذینفع در ارث، وصیت شفاهی متوفی را قبول و به صحت آن اقرار کنند، این وصیتنامه صحیح و مورد پذیرش است.

وصیت‌نامه‌ی شفاهی چه شرایطی باید داشته باشد؟

وصـیت باید در حضور دو شاهد بیان شود.یکی از شاهدان مفاد وصیت‌نامه را با تاریخ روز، ماه و سال تنظیم کند و حاضران دیگر آن را امضاء کنند.از لحاظ اعتبار، وصـیت نامه‌ی شفاهی دارای ارزش و اعتبار کمتری نسبت به وصیت‌نامه کتبی است. به‌علاوه اگر موصی تا عادی شدن شرایط در قید حیات باشد، باید وصیتنامه‌ی خود را با تشریفات قانونی تنظیم کند.نام دیگر وصـیت شفاهی، وصیت اضطراری است.وصیتی که معمولاً در شرایط سخت مثل جنک یا زلزله اتفاق می افتد.

پوریا نادری وکیل متخصص ارث

پست های مرتبط با این مقاله

https://vakilnaderi.com/نکاتی درباره خرید وکالتی https://vakilnaderi.com/نکاتی درباره اختیارات و وظایف قیم https://vakilnaderi.comنکاتی درباره الزام به اخذ صورتمجلس تفکیکی