نکاتی درباره فروش مال غیر

قبل از ورود به بحث فروش مال غیر می بایست نکاتی را مورد توجه قرار داد پس برای شروع بحث اول به بررسی نکات کلیدی می پردازیم .

نخست : آنکه موضوع جرم فروش مال غیر صرفا مال غیر منقول نبوده و کلیه اموال را شامل می شود پس هر چیزی را که بتوان آنرا مال تلقی نمود و مالکیت آنرا قابل احترام دانست موضوع این جرم می باشد  .

دوم : الزامی در معامله بصورت فروش نیست و هر گونه معامله ای که موجب نقل و انتقال گردد مشمول مجازات خواهد بود به عنوان مثال صدقه دادن و بخشیدن رایگان مال دیگری هم اقدامی مجرمانه است .

سوم : شاکی این جرم میتواند صاحب مال باشد و یا کسی که مال را دریافت نموده و سپس مشخص شده که منتقل کننده مال ، مالک آن نبوده و با این فرض شخص مجرم هم به صاحب مال هم به کسی که مال را به او منتقل نموده در ارتباط است .

چهارم : این جرم نیازی به شکایت شاکی ندارد و رضایت شاکی هم مانع پیگیری و مجازات مجرم نخواهد شد پس از لحاظ حقوقی می توان گفت این جرم عمومی بوده و غیر قابل گذشت می باشد .

پنجم : نقل و انتقال مال غیر الزاماً نسبت به عین مال نیست و در خصوص منافع مال نیز ممکن است محقق شود به عنوان مثال اجاره مال دیگری ، اعطای حق انتفاع از زمین زراعی دیگری و مثالهایی از این قبیل که عین مال محفوظ است و صرفاً منافع آن مورد معامله قرار می گیرد.

مجازات فروش مال غیر چیست ؟

درسال های اولیه قانون نویسی در ایران که از دوران بسیار متعالی تدوین مقررات بوده قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر به تصویب رسید که مطابق این قانون مقرر گردید فردی که مال دیگری را منتقل می نماید را کلاهبردار محسوب گردد پس مجازات کلاهبردار نیز بر او بار خواهد شد .

در آن زمان قانون عمومی به عنوان قانون مجازات شناخته شده بود که این قانون دستخوش تغییرات بسیار شده و بعد از انقلاب از عناوین آن بهره برداری گردیده لیکن در مجازات های مندرج در آن تغییرات بسیاری صورت گرفت ، در حال حاضر قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری ، در خصوص کلاهبرداری تصمیم گیری نموده و مجازات کلاهبردار را تعیین نموده است .

با این اوصاف باید توجه داشت در قانون کلاهبردار به صورت مشخص تعریف شده و در ادامه افرادی مطابق قوانین دیگر کلاهبردار محسوب می گردد که حقوقدانان به این دسته از قوانین در حکم کلاهبرداری می گویند به عنوان مثال فروش مال غیر یکی از مصادیق در حکم کلاهبرداری است .

جرائم مشابه فروش مال غیر

همانطور که بیان شد فروش مال غیر مطابق قانون خاصی جرم انگاری شده است و به عبارت ساده تر قانونی غیر از قانون مجازات اصلی فروش مال غیر را جرم دانسته است پس از این جهت نمی توان آنرا کلاهبرداری دانست اما در شرایطی این جرم به کلاهبرداری بسیار شباهت داشته در مواردی نیز مراجع قضایی نیز فروش مال غیر را کلاهبرداری تلقی مینمایند که البته این امر به عناصر جرم کلاهبرداری مربوط است که برای مطالعه بیشتر میتوانید به مقاله نکاتی در خصوص کلاهبرداری مراجعه نمایید .

جرم دیگری که مشابهت بسیاری به فروش مال داشته جرم معامله معارض است که در مواردی این جرائم با یکدیگر تلاقی داشته و تفکیک آن از یکدیگر بسیار دشوار است لازم به ذکر بوده که جرم معامله معارض در قانون ثبت اسناد ماده 117 ذکر گردیده و شروط تحقق آن انجام 2 معامله توسط مالک مال با 2 فرد مختلف بوده با این وصف که معامله با فرد دوم حتماً می بایست با سند رسمی صورت بگیرد به عنوان مثال هوشنگ مالک خود را طی قولنامه ای به جعفر فروخته و سپس با تنظیم سند رسمی آنرا به اسماعیل منتقل می نماید .

نکات کلید قبل از طرح شکایت فروش مال غیر

در راستای طرح شکایت از فروشنده مال غیر باید بسیار دقیق اقدام نمود چرا که موفقیت در اخذ حکم کیفری سرنوشت اموال پرداختی به مجرم و احقاق حق را تعیین می نماید حال مواردی به اختصار بیان می شود :

• اگر خریدار مال غیر خود در بررسی اسناد و مدارک مالکیت کوتاهی نموده و یا از مالکیت غیر مطلع بوده ، نمیتواند شاکی تلقی شود و حتی ممکن است در مظان اتهام قرار گیرد .
• حتماً در شکواییه میزان اموال پرداختی به مجرم را مشخص نمایید چرا که در حکم دادگاه میزان اموال پرداختی به عنوان رد مال قید می گردد .
• بعد از صدور کیفر خواست و ارجاع پرونده به دادگاه کیفری حتماً دادخواست حقوقی مطالبه خسارت را ثبت و به همان شعبه کیفری ارجاع دهید که طی آن بتوانید خسارت تاخیر مبالغ پرداختی به مجرم را نیز دریافت نمایید .
• اگر در حین انتقال مال جرم دیگری مانند جرم جعل و یا جرم استفاده از سند مجعول صورت گرفته در شکواییه به این موضوع اشاره نمایید چرا که ترس مجرم از مجازات سنگین تر و یا تعیین وثیقه بسیار زیاد میتواند احتمال جلب رضایت شاکی توسط متهم را بیشتر کند.
• اگر در زمان وقوع جرم افرادی با فروشنده مال غیر همکاری داشته اند و شما را به انجام معامله ترغیب نموده اند را به عنوان معاون در جرم اضافه نمایید چرا که اگر این افراد همدست مجرم اصلی باشند میتوانند به عنوان شاهد بر علیه شما شهادت دهند و با طرح شکایت بر علیه آنها امکان سوء استفاده و تبانی مجرمین با یکدیگر غیر ممکن است چرا که متهمین نمیتوانند به نفع یکدیگر شهادت دهند .

روند رسیدگی فروش مال غیر

با توجه به الکترونیکی شدن تشکیل پرونده می بایست جهت طرح شکایت متن شکواییه را با همکاری وکیل متخصص کیفری تدوین نمایید و با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی ابتدا اقدام به ثبت نام در سامانه ابلاغ الکترونیک نموده و سپس شکواییه خود را ثبت نمایید بعد از چند روز پرونده حسب مورد به کلانتری ، اداره آگاهی و یا شعبه بازپرسی دادسرای محل وقوع جرم ارجاع می گردد باید توجه داشت مهم وقوع جرم ، محل انجام معامله است .

در این شکایت مدارک پرداخت وجه به متهم ، اسناد و برگه های مربوط به معاملات و دلایل مربوط به متعلق غیر بودن مال از دلایل اصلی در اثبات وقوع جرم فروش مال غیر می باشد که البته شهادت شهود و دلایل دیگر از جمله اقرار متهم نیز می تواند در تسریع رسیدگی موثر باشد .

همانطور که بیان شد ابتدا باید اثبات گردد متهم مال دیگری را به شاکی منتقل نموده و شاکی از این امر بی اطلاع بوده بدیهی است حضور مالک اصلی و طرح شکایت توسط ایشان نیز در پرونده موثر خواهد بود .