وکیل اعاده حیثیت و نحوه طرح شکایت

اعاده حیثیت چیست ؟ چگونه باید از آن شکایت کنیم ؟ اقدام و پیگیری پرونده با وکیل نادری :  امروزه بسیار مرسوم است که با کوچکترین اتفاقی که بین افراد رخ میدهد. بدون اینکه در حقیقت جرمی بوقوع پیوسته باشد. و صرفا فقط بخاطر توهم فرد ، اقدام به طرح شکایت کیفری در مراجع قضایی می شود.

این آفتی است که گریبان گیر نظام قضایی شده است. برای جلوگیری از این اتفاق ناگوار ، حقوقدانان تاسیس اعاده‌ حیثیت را پیش‌بینی کرده‌اند. تا افراد قبل از هرگونه اقدام حقوقی ، با تفکر و مشورت از اهل فن ، مبادرت به طرح شکایت در محاکم کیفری کنند!!

مفهوم اعاده حیثیت

ماهیت اعاده حیثیت مختصرا یعنی شخصی علیه شخص دیگر مرتکب جرم افتراء و نشراکاذیب شده است. بدین توضیح که فردی در ارتباط با جرمی، اقدام به طرح شکایت در محاکم کیفری نسبت به شخصی کرده است. اما در نهایت اتهام انتسابی در مراجع قضایی به اثبات نمیرسد. و موجب هتک حیثیت شخص متهم نیز میشود. شخص متهم میتواند اقدام به طرح دعوای افتراء کند.

یا در حالتی دیگر فرد به هر وسیله‌ای مطالب خلاف واقعی را اظهار کند. و به شخص حقیقی یا حقوقی نسبت دهد. فردی که به او مطالب خلاف واقع نسبت داده شده است. میتواند علیه فرد نسبت‌دهنده ، شکایت نشراکاذیب را مطرح کند. و از این راه اعاده‌حیثیت کند.

مفهوم دیگری از اعاده حیثیت

زمانی که فرد به واسطه جرمی که انجام داده است. دچار مجازات تبعی میشود. و از برخی از حقوق اجتماعی محروم میشود. پس از گذشتن مواعد مرقوم در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 ، به تعبیر قانونگذار محترم، اعاده‌حیثیت میشود. و آثار تبعی محکومیت شخص زائل میشود.

اعاده‌حیثیت در قانون :

تاسیس اعاده‌حیثیت در قوانین مختلفی بیان شده است که از جمله عبارتند از:

• الف) اصل یکصد و هفتاد و یکم قانون اساسی که بیان نموده است که در موردی که تقصیری از جانب قاضی بوقوع بپیوندد. و ضرری متوجه شخص متهم شود, متهم حق اعاده‌حیثیت دارد.

• ب)ماده 6 قانون وکالت مصوب سال 1315 که شخص وکیل کیفری بدلیل اخلاقی ممنوع‌الوکاله شده باشد. بعد از 5 سال از تاریخ صدور حکم میتواند اعاده‌حیثیت کند.

• ج)تبصره 2 ماده 26 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 که درباره‌ی مجازات تبعی صحبت به میان آورده است.

• د) ماده 575 قانون تجارت مصوب سال 1311 که در مورد اعاده‌حیثیت ورشکستگان به تقلب اشاره کرده است.

نحوه‌ی اعاده‌حیثیت در مراجع کیفری

هنگامیکه شخص در دادگاه کیفری با توجه به دفاعیات انجام شده. بیگناهی خود را به اثبات رساند ، اقدام به طرح شکایت با موضوع جرم افتراء در محاکم میکند. و بدین صورت اعاده‌حیثیت خواهد کرد. هتک حیثیت و آبروریزی از جمله عناصر دعوای فوق‌الذکر میباشد. فلذا لازم است که علاوه بر شاکی و مشتکی‌ عنه ، افراد دیگری نیز از انتساب بزه ارتکابی مطلع شوند. تا آبروریزی اتفاق بیافتد.

دفاعیات مورد قبول در مورد جرم افتراء

شخصی که به اتهام افتراء مورد تعقیب کیفری است. میتواند در دادگاه با بیان دفاعیات ذیل ، از محکوم شدن به جرم ارتکابی رهایی یابد :

• الف) متهم میتواند بیان کند که قصد خیرخواهانه و بسود منافع کشور داشته‌ام. و در راستای ارتقای کشور اقدام به چنین سخنرانی کرده‌ام.
• ب) همچنین میتواند بیان کند که شخصی که به او جرمی منتسب کرده است. قبلا از بیان اظهارات او اعلام رضایت کرده است .
• ج) و در نهایت اگر دفاع کند که براساس حقیقت چنین اظهاراتی کرده‌ام. میتواند از محکومیت رهایی یابد هرچند که حکم به بیحقی شخص در گذشته در محکمه جزائی به اثبات رسیده است.

عدم انتساب جرم افتراء در هر شکایتی

نباید چنین تصور کرد که هر کس که از دیگری شکایت کرد و نتوانست ادعایش را ثابت کند. با شکایت طرف مقابل علیه وی به افتراء محکوم خواهد شد. اگر بدین صورت باشد که هر شکایتی که به نتیجه نرسد. منتج به جرم افترا شود اشخاص از ترس و واهمه مجازات هیچ وقت شکایت نخواهند کرد.

آیا جرم افتراء از زمره جرایم قابل گذشت مییباشد یا جرایم غیرقابل‌گذشت؟

اعاده‌حیثیت و افتراء صرفا با شاکی خصوصی امکان‌پذیر خواهد بود .

آیا اعاده‌حیثیت مقید به زمان میباشد ؟

اعاده‌حیثیت در هر زمانی امکان دارد و مقید به وقت نمیباشد.

پوریا نادری – وکیل پایه یک دادگستری