مجازات و مسئولیت کیفری فرد مجنون : در یک نگاه جامع به قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 ، قانونگذار افرادی را از دایره مجازات خارج کرده است و آنها را با وجود ارتکاب جرایمی ، مصون از مجرمیت و محاکمه قرار داده است ، توضیحات بیشتر در ادامه با بهترین وکیل کیفری
یکی از اشخاصی که از تیغ تیز مجازات و محاکمه به دور است ، فرد مجنون است.در زن و مرد بودن فرد هیچ تفاوتی وجود ندارد.
در روایات دین اسلام هم بسیار آمده است که بر فرد مجنون هیچ سختگیری وجود ندارد. به همین سبب در اصطلاح عام”فرد مجنون از هفت دولت آزاد است”.
اختلال روانی در حین ارتکاب جرم
در مجازات و مسئولیت کیفری فرد مجنون ، وکیل مدافعان سعی بر این دارند که قاضی را اقناع کنند که متهم در حین ارتکاب جرم فاقد قوه تمییز بوده است تا موجبات تبرئه موکل خود را فراهم کنند؛ زیرا به موجب قانون اگر مرتکب در حین انجام فعل مجرمانه ، دیوانه باشد ، مسئولیت کیفری متوجه او نمیباشد.
اختلال روانی بعد از ارتکاب جرم
اگر فرد در حین اقدام به فعل مجرمانه در سلامت کامل به سر میبرد اما در حین محاکمه مجنون شود ، هیچ تاثیری در مسئولیت کیفری او ندارد و حتما به سزای اعمال خود خواهد رسید .
البته لازم به ذکر است که هرگاه مرتکب پیش از صدور حکم قطعی مبتلا به جنون شود ، اصولا تا زمان بهبودی کامل ، دادرسی متوقف میشود مگر اینکه جرم حق الناسی باشد و دلایل آنچنان قوی باشد که حتی مجنون در حال افاقه هم نتواند از خود دفاع محکمه پسندی کند.
مجنون در جرم قتل
اگر شخص دیوانه چاقویی در دست داشته باشد و به قلب یک شخص دیگر فرو کند و موجبات مرگ او را فراهم آورد ، به هیچ عنوان اعدام نخواهد شد بلکه صرفا بستگان ذکور او دیه را برعهده میگیرند.
همچنین لازم به ذکر است که اگر عاقلی ، دیوانهای را بکشد ، بازهم قصاص نخواهد شد و فقط به مجازات تعزیری و دیه محکوم خواهد شد.
مجنون در جرم زنا
اگر مرد دیوانهای با زن عاقلی از راه نامشروع نزدیکی کند ، مرد مجازات نمیشود ولی زن حتما مجازات حد بر وی جاری خواهد شد ؛ زیرا در زانی شرایط مسئولیت کیفری جمع نشده است و در حالی است که زانیه خالی از موانع مسئولیت کیفری میباشد.
مجنون در جرم توهین به رهبر
فردی که قوه تمییز ندارد و دارای قوای عقلانی نمیباشد و در ملاء عام مبادرت به اهانت به مقام بنیانگذار جمهوری اسلامی و رهبری کند ، مرتکب جرم تعزیری شده است اما به دلیل اینکه تمیز خوب از بد را قادر نیست ، در اصطلاح “کسی با او کاری نخواهد داشت ” و اگر مورد مجازات اشخاصی قرار گیرد ، آن اشخاص مجرم شناخته خواهند شد .
مجنون ادواری
شخصی که در اوقاتی از سال عاقل است و در اوقاتی از سال دیوانه است ، در اصطلاح بدین شخص مجنون ادواری گفته میشود . مجنون ادواری در حین ارتکاب جرم یا عاقل است یا دیوانه است . اگر دیوانه باشد که هیچ مسئولیت کیفری متوجه او نمیباشد اما اگر در حین ارتکاب جرم عاقل باشد ، به مجازات محکوم خواهد شد .
به غیر از مجنون ، چه اشخاصی به مانند او ، فاقد مسوولیت کیفری میباشند؟
دو فرد یکی طفل و دیگری فرد اکراهشده از موانع مسوولیت کیفری سود میبرند. البته مجنون بطور 100 در 100 از مسوولیت کیفری مبرا است اما شخص اکراهشونده در جرم قتل مجازات خواهد شد.
اگر در جرم سرقت ، یک سارق سابقهدار از فرد مجنون بعنوان وسیله برای ربودن مال از داخل ماشین استفاده کند ، آیا مرتکب جرمی شده است؟
درست است مرتکب جرم ، مجنون است منتها در این فرض گویا سارق از وسیلهای بیجان برای سرقت استفاده کرده است پس در نهایت این سارق حرفهای است که مجازات خواهد شد.