وکیل ابطال رای داوری در 6 مورد مهم

منظور از رای داور و وکیل ابطال رای داوری چیست ؟ عده‌ای از مردم به جای اینکه اختلافات و دعوی خود را به دادگاه و محکمه بسپارند تا به اختلافات آنها رسیدگی کند ،دعوی خود را به داوری که خود معین کرده اند سپرده و وی حکم صادر می کند .

رسیدگی به دعوا توسط داور سریع تر است و نیاز به رعایت مواعد و شرایط و تشریفاتی که مقنن برای طرح و رسیدگی به دعوا مطرح کرده است،نمیباشد اما در بسیاری از مواقع داور در صدور رای از قانون و عدالت فراتر رفته و رای صادر شده توسط وی دارای مشکلاتی است که این امر باعث درخواست طرفین و یا یکی از طرفین دعوا برای ابطال رای صادر شده از جانب داور میشود. در ادامه با توضیحات وکیل داوری همراه باشید..

ویژگی های رای داور چیست ؟

برخلاف آرایی که از دادگاه ها صادر می شوند آرای داوری غیر قابل تجدیدنظر هستند اما تحت شرایط خاص این امکان وجود دارد که کسی که از رای داور متضرر شده درخواست ابطال رای داور را از دادگاه درخواست کند.

فهرست محتوا

واخواهی، تجدید نظر خواهی ، فرجام خواهی و اعاده دادرسی نسبت به آرای داور وجود ندارد.

در چه مواردی رای داور باطل است ؟

در صورتی که رای داور با قوانین ماهوی مغایرت داشته باشد رای داور باطل و غیر قابل اجرا است .
چنانچه داور را متناسب با مطلب موضوع صادر نکند باطل است .
همچنین در صورتی که داور خارج از اختیارات و حدود خود اقدام به صدور رای کند رای را می توان باطل کرد.
اگر رای داور پس از انقضای مدت زمان داوری صادر شود رای باطل است.
در صورتی که رای توسط کسانی که مجاز به داوری نبودند صادر شود باطل است.
اگر رای داور مخالف آنچه که در دفتر املاک و بین طرفین دعوا ثبت شده باشد، باطل است .

حدود اختیارات داوری :

میزان و حدود اختیارات داور را طرفین دعوا معین می کنند و داور موظف است این حدود را رعایت کرده و در چارچوب اختیاراتش رای را صادر کند . هم چنین اراده داور طبق قانون به مواردی بستگی دارد و محدود است . برای مثال دعاوی اصل و فسخ نکاح،طلاق و نسب و … قابل ارجاع به داوری نیستند.

مهلت زمان صدور رای از جانب داور چقدر است ؟

به طور قانونی در صورت عدم توافق بین طرفین مهلت زمان صادر شدن رای داور سه ماه است و در این مهلت داور باید رای خود را صادر کند . و در صورتی که داور رای را خارج از مدت زمان قانونی یا مدتی که طرفین توافق کردند صادر کند فاقد اعتبار است مگر در صورتی که طرفین دعوی آن را بپذیرند .

شرایط رای داور :

الف) محتویات اجباری که رای داور باید دارا باشد :

نام و نشانی طرفین : به دلیل اینکه مشخص شود دعوا مربوط به چه کسانی است نوشتن نام و نشانی طرفین دعوا اهمیت زیادی دارد. همچنین گاهی اوقات شخص سومی نیز در دعوا نقش دارد نام وی نیز باید ذکر شود.
خواسته دعوی : ذکر خواسته در تشخیص صلاحیت داور تاثیر بسزایی دارد.
ادعاها و دفاعیات : درج دفاعیات و ادعاها موجب نظارت دادگاه بر رعایت اصول دادرسی می‌شود .
مبانی رای: مبانی رای یعنی روشی که داور به موجب آن رای قطعی را صادر کرده است .
نام و امضای داوران
نوشتن حدنصاب در صدور رای
کتبی بودن رای

ب ) محتویاتی که ذکر آنها در صدور رای داور اختیاری است :

اشاره به موافقتنامه
محل داوری
یادآوری تخصص داوران
ذکر تاریخ صدور رای

مراجع صالح رسیدگی به ابطال رای داوری کدامند ؟

چنانچه دادگاه بدوی دعوا را به داوری ارجاع داده باشد ، مرجع صالح برای ابطال رای داوری است اما در صورتی که دادگاه تجدید نظر دعوی را به داوری ارجاع دهد مرجع صالح برای اعتراض و ابطال رای داوری دادگاه تجدید نظر است . اما در صورتی که داوری بدون دخالت دادگاه‌ها صورت گرفته باشد مرجع صالح برای اعتراض و ابطال رای داور دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد .

مهلت اعتراض به رای داور :

طبق ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی :

هر یک از طرفین دعوی ظرف ۲۰ روز بعد از ابلاغ رای داور می توانند نسبت به رای داور در دادگاهی که دعوا را به داوری ارجاع داده یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد اعتراض کنند .

اما باید توجه داشت در موارد که رای داوری به درستی ابلاغ نشده و یا افراد مدعی عدم اطلاع از مفاد رای داوری شده اند می توانند با اثبات ادعای خود نسبت به طرح دعوی ابطال رای داوری اقدام نمایند .

چه کسانی از داوری محروم هستند ؟

طبق مواد ۴۶۶ و ۴۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی افراد زیر صلاحیت داوری ندارند :

افرادی که اهلیت قانونی ندارند .
اشخاصی که به سبب حکم قطعی صادره از دادگاه از داوری محروم شده‌اند.
همه کارمندان اداری شاغل و قضات در مراجع قضایی.

طبق ماده ۴۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی افرادی نیز هستند که از داوری من شده اند اما با توافق طرفین دعوا صلاحیت داوری دارند از جمله :

افرادی که سن آنها از ۲۵ سال کمتر است.
افراد ذینفع در دعوا .
افرادی که با صاحب این دعوا نزدیکی سببی یا نسبی تا درجه دو از طبقه سوم دارند.
کسانی که قیم ، وکیل ، کفیل و یا مباشر هر یک از طرفین دعوا هستند.
اشخاصی که وارث طرفین دعوا هستند .
کارمندان دولتی در حوزه ماموریت آنها.

نکته مهم در ابطال رای داوری

هر چند موارد مربوط به ابطال رای داوری به صورت کامل بیان گردید باید توجه داشت هرچند رسیدگی داوری تابع تشریفات آیین دادرسی نمی باشد اما رسیدگی الزاما می بایست تابع اصول دادرسی منصفانه باشد .

به عبارت دیگر اصول اساسی مورد پذیرش قانون در خصوص رسیدگی به اختلافات در محاکم باید توسط داور مورد اجرا قرار گیرد که مختصراً موارد از ان بیان میگردد .

1- اصل ترافعی بودن :

داور الزاما می بایست در خصوص امکان دفاع طرفین شرایطی را فراهم آورد به سخن دیگر داور نمی تواند خواهان و یا خوانده از ارائه دلایل و مستندات محروم نماید .

2- اصل تناظر :

این اصل بیان میدارد که جلسه رسیدگی و امکان دفاع باید برای طرفین به صورت مساوی رعایت گردد به عنوان مثال داور نمی تواند صرفاٌ با یک بار تماس تلفنی که طرف مقابل نیز پاسخگوی تلفن نبوده مدعی ابلاغ جلسه رسیدگی داوری گردد. و الزاماً می بایست به طریقی واقعی خوانده را مطلع و یا طبق قرارداد داوری اقدام و در نهایت از طریق اظهارنامه رسمی خوانده را برای دفاع به دادرسی داوری دعوت نماید .

3- اصل تظلم خواهی :

داور الزاماً می بایست مطابق محاکم نسبت به پذیرش دعاوی ارجاع شده به خود در چهار چوب صلاحیت اقدام نماید. که شامل رسیدگی و صدور رای و یا امتناع از رسیدگی و انصراف از داوری می باشد. که این امر باید در زمان معین و مشخص داوری صورت پذیرد .

4- اصل برائت :

در دادرسی منصفانه اصل بر برائت است فلذا اگر خواهان مدعی حقی و یا طلبی است خود باید آنرا اثبات نماید. هرچند اصل برائت در مباحث کیفری مطرح میگردد اما باید توجه داشت. در فقه اسلامی برائت مفهم کلی اعم از برائت ذمه و برائت از کیفر می باشد. پس رعایت این اصل توسط داور ضروری می باشد .

سوالات مهم در این رابطه

آیا امکان ابطال رای داوری در صورت عدم رعایت اصول دادرسی ممکن است ؟

بله ، با توجه به این امر که رعایت اصول دادرسی تابع تمام طرق رسیدگی و حل اختلاف می باشد. داور هم موظف به رعایت این اصول بوده و بدیهیست در صورت عدم رعایت ممکن است رای داوری در دادگاه صالح محکوم به بطلان گردد .

آیا طرفین می توانند داور را از رعایت اصول دادرسی معاف نماید ؟

خیر ، اصول دادرسی جز حقوق غیر قابل اسقاط بوده چرا که این حقوق روند رسیدگی عادلانه را تضمین مینماید. و هیچ فردی نمی تواند شرطی مقرر نماید که نتیجه آن مجهول باشد. و به اصطلاح فقهی این شرط غرری و محکوم به بطلان خواهد بود .

آیا وکیل ابطال رای داوری الزاماً می بایست وکیل دادگستری باشد ؟

بله ، هرچند در داوری امکان بهره مندی از وکیل غیر دادگستری نیز متصور است و البته بین حقوق دانان در این زمینه اختلاف نظر نیز وجود دارد. اما اکثریت بر امکان بهره مندی از وکیلای مدنی می باشد. لیکن باید توجه داشت در ابطال رای داوری الزاماً می بایست از خدمات حقوقی وکیل دادگستری بهرمنده شده. چرا که حضور در محاکم به نیابت از افراد فقط و فقط در صورت داشتن پروانه وکالت میسر خواهد بود. و ابطال رای داوری نیز در صلاحیت محاکم دادگستری می باشد. فلذا صرفاً وکیل دادگستری متخصص در ابطال رای داوری می بایست در این موارد اقدام نماید .

وکیل ابطال رای داوری – پوریا نادری

ابطال و اعتراض به رای صادر شده از جانب داوری از امور پیچیده است که نیازمند مشورت با وکیل است زیرا وکیل با تجربیات و مهارت خود در این زمینه به بهترین شکل می تواند از حقوق موکل خود دفاع کند . در صورت نیاز به وکیل و مشاور حقوقی متخصص از طریق راه های ارتباطی با وکیل نادری تماس حاصل فرمایید .