مشاوره حقوقی رفع تصرف عدوانی

مشاوره حقوقی رفع تصرف عدوانی :  می بایست ابتدا دعاوی مشابه رفع تصرف تحت عناوین حقوقی و کیفری به اختصار بیان گردد .

عنوان مجرمانه کیفری مشابه

علاوه بر جرم تصرف عدوانی دو عنوان مجرمانه دیگر ایجاد مزاحمت و یا ممانعت از حق نیز قابل طرح شکایت می باشد که مبنای قانونی آن ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات می باشد و علاوه بر این ماده ، قانون جلوگیری از تصرف عدوانی و همچنین قانون اصلاح قانون جلوگیری از تصرف عدوانی نیز در سال ۱۳۰۹ و ۱۳۵۲ تصویب گردیده لیکن به جهت عدم استفاده بصورت قانون متروک در آمده و مورد استناد قرار نمیگیرد .

عناوین دادخواست حقوقی مشابه

در خصوص دعاوی مشابه با رفع تصرف عدوانی می‌توان به چهار دعوای حقوقی اشاره نمود

• خلع ید
• تخلیه ید
• دستور تخلیه
• حکم تخلیه

لازم به ذکر است طرح هر یک از عناوین خواسته های مذکور دارای شرایطی بوده لیکن در حال حاضر در بحث مشاوره حقوقی دعوای رفع تصرف به شرایط شکلی و روند رسیدگی این نوع دعوا پرداخته می‌شود و در خصوص دریافت اطلاعات دعاوی مورد اشاره دیگر میتوانید به مشاوره حقوقی املاک در موضوعات مربوطه مراجعه نمایید .

تعریف تصرف عدوانی

با توجه به ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی که بیان می کند تصرف عدوانی دعوایی است که متصرف قانونی سابق مال غیر منقول ، برعلیه متصرف غیر قانونی کنونی طرح می نماید و مدعی آن می‌شود که متصرف بدون اذن و اجازه و به صورت غیرقانونی ملک را از تصرف ایشان خارج نموده است .

تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری

تفاوت تصرف عدوانی حقوقی با تصرف عدوانی کیفری سوء نیت و قصد مجرمانه متصرف می‌باشد چرا که ممکن است متصرف مدعی قانونی بودن اقدامات خود شود در این فرض عنصر معنوی جرم و همان سوءنیت می باشد محرز و مشخص نشده است هرچند این تصرفات در واقعیت ناصحیح باشد ، در این فرض متصرف قبلی که تصرفات او قانونی بوده می‌تواند برابر حکم دادگاه عمومی و حقوقی رفع تصرف را بخواهد و مجازات متصرف منتفی می باشد چرا که سوء نیت مجرمانه محرز نیست .

ارکان ضروری دادخواست تصرف عدوانی

حال همانطور که در ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی بیان گردید چهار عنصر اساسی جهت طرح دادخواست حقوقی رفع تصرف عبارتند از:

• تصرفات نسبت به اموال غیر منقول صورت گرفته باشد
• سابقاً ملک به صورت قانونی در تصرف خواهان بوده
• در حال حاضر ملک به صورت غیرقانونی در تصرف خوانده باشد
• این تصرفات بدون اذن و به نحو عدوانی صورت گرفته باشد

نکاتی که در خصوص طرح دادخواست رفع تصرف عدوانی

نخست آنکه در صورت وجود قرارداد فی مابین متصرف کنونی و مالک اصلی طرح این عنوان خواسته محکوم به رد می باشد .
دوم آنکه روابط مالک و مستاجر در چارچوب دعوای رفع تصرف عدوانی قابل طرح نخواهد بود هرچند گروهی از حقوقدانان معتقدند رفع تصرف بعد از پایان مدت قرارداد و ارسال اظهارنامه به مستاجر برابر ماده ۱۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی قابل طرح می باشد ، اما این نظر از طرفداران کمتری برخوردار می باشد .

سوم آنکه وجود مالکیت قطعی برای خواهان می تواند دلیلی بر سابقه تصرفات خواهان باشد اما صرف وجود سند مالکیت جهت طرح دادخواست رفع تصرف عدوانی کافی نیست .

مزیتهای دعوای رفع تصرف عدوانی

اولین مزیت این دعوا عدم نیاز به وجود مالکیت نسبت به ملک موضوع تصرف می باشد .

این دعوا بر خلاف دعوای خلع ید جزء دعاوی غیر مالی بوده و هزینه دادرسی آن به نسبت دعاوی مالی ناچیز می باشد .

سومین مزیت در خصوص دعاوی رفع تصرف عدوانی آن است که برابر ماده ۱۷۵ قانون آیین دادرسی مدنی تجدیدنظرخواهی نسبت به رای دادگاه بدوی مانع اجرا نیست و لذا بعد از صدور رای دادگاه در خصوص رفع تصرف ، موضوع به قید فوریت اجرا میگردد .

آخرین مزیت دعوی رفع تصرف عدوانی آن است که برابر ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی دعاوی از این دست به صورت خارج از نوبت و بدون تشریفات آیین دادرسی رسیدگی می گردد .

روند رسیدگی

همانطور که در مشاوره حقوقی ارکان ضروری جهت ثبت دادخواست بیان گردید در دعوای رفع تصرف عدوانی ، ادعای خواهان صرفاً بر مبنای تصرفات بوده فلذا اولویت دادگاه در بررسی نوع ، قدمت و ویژگی های تصرفات خواهان و خوانده صورت می‌گیرد و مالکیت موضوع تنازع (ملک متصرف) در اولویت بررسی نخواهد بود به دیگر سخن اگر تصرف سابق ملک توسط خواهان اثبات گردد ولو آنکه ایشان مالک رسمی موضوع اختلاف نباشد دادگاه نسبت به رفع تصرف از ملک انشائ رای خواهد کرد .

از دیگر سو ممکن است خوانده دعوا که در حال حاضر متصرف ملک میباشد با اذن و اجازه از مالک اصلی ، ملک را تصرف نموده در این صورت تصرفات لاحق ایشان قانونی و فاقد رکن عدوانی بوده و البته تاثیر مالکیت در دعوای رفع تصرف عدوانی منشا اختلاف این عنوان خواسته با دعوای خلع ید می باشد .

مرجع صالح

دادگاه صالح در خصوص رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی ، دادگاه عمومی و حقوقی حوزه قضایی ، محل وقوع ملک موضوع تصرف می باشد.

مدارک مورد نیاز

مطابق تمامی دعاوی حقوقی خواهان می‌بایست دلایل و مستندات خود را همراه با دادخواست ضمیمه نماید مطابق مشاوره حقوقی بیان شده در خصوص دعوای رفع تصرف عدوانی ارکان اساسی وجود تصرفات اولیه خواهان و الحاق تصرفات عدوانی خوانده که بدون اذن صورت گرفته است از دلایل لازم و قطعی جهت طرح دادخواست می باشد باید توجه داشت تامین دلیل در این قبیل دعاوی در جهت اخذ حکم رفع تصرف بسیار راهگشا و موثر خواهد بود از دیگر سو همانطور که بیان گردید استناد به مالکیت ملک موضوع تصرف نیز میتوانند از دلایل مثبت تصرفات سابق مالک باشد باید توجه داشت در هنگام مراجعه به وکیل ملکی و اعطای وکالت به ایشان همراه داشتن مدارک شناسایی معتبر ضروری می باشد از طرفی بدیهی است با توجه به تخصصی بودن دعاوی ملکی بهره مندی از علم و تجارب وکلای دادگستری در احقاق حق موثر خواهد بود .

این دادخواست نیز مانند الباقی دعاوی حقوقی از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت میشود فلذا ثبت نام در سامانه ابلاغ الکترونیک ثنا در جهت ثبت دادخواست ضروری می باشد .