ابطال رأی داوری در چه شرایطی ممکن است ؟

ابطال رأی داوری در چه شرایطی ممکن است ؟ مفهوم حقوقی داوری : مفهوم حقوقی داوری عبارت است از رفع اختلاف بین طرفین دعوا در خارج از دادگاه بوسیله اشخاص حقوقی یا حقیقی مرضی الطرفین انتخابی. داوری به این معناست که طرفین دعوا با میل و اراده خود توافق نمایند. به جای آنکه دعوای آنها در دادگستری مورد رسیدگی واقع گردد توسط داورهای انتخابی آنها صورت پذیرد.

به موجب ماده 454 قانون آیین دادرسی مدنی:

«کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند. می‌توانند با تراضی یکدیگر، منازعه و اختلاف خود را خواه در دادگاه مطرح شده باشد یا نشده باشد. و در صورت طرح در هر مرحله از رسیدگی باشد به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند. »

فهرست محتوا

Toggle

رأی داور مخالف با قوانین موضوعه

در صورتی که رأی داور مخالف با قوانین موجد حق باشد. یعنی بعبارت دیگر، چنانچه رأی داور با قوانین ماهوی معارض باشد. رأی داور قابلیت اجرا ندارد و باطل است. برای مثال چنانچه رأی داور مبنی بر صحت قرارداد مجنون صادر گردد رأی باطل است. نکته قابل توجه اینکه از موارد ابطال رأی داور، تنها این مورد جنبه ماهوی دارد.

رأی داور خارج از موضوع داوری

همانطور که دادگاه نمی‌تواند خارج از خواسته، به موضوع رسیدگی نماید. و رأی صادر کند رأی داور هم خارج از موضوع قرارداد باطل است و فاقد اعتبار بوده و قابلیت اجرایی ندارد.

خروج داور از حدود اختیارات

اگر داور خارج از حدود اختیارات خود رأی صادر کرده باشد در اینصورت فقط آن قسمت خارج از اختیارات داور ابطال می‌گردد. مانند آنکه زمان صدور رأی در خصوص نفقه، دستور پرداخت مهریه را می‌دهد که در اینصورت فقط آن قسمت که مربوط به پرداخت مهریه است ابطال می‌گردد.

ابطال رأی داوری بواسطه عدم صلاحیت داوران

وکیل ابطال رای داوری : اگر داورانی که به موجب رأی دادگاه تا پنج سال از انتخاب شدن به داوری محروم هستند اقدام به فعالیت در حوزه داوری کنند. تمام آراء آنها باطل خواهد بود و همچنین این حکم برای تمام کارمندان اداری شاغل در محاکم قضایی و تمامی قضات جاری است.

اشخاص ممنوع از داوری

مطابق قانون دادگاه هر چند با تراضی طرفین نمی‌تواند اشخاصی را به سمت داوری معین کند که عبارتند از:

• کلیه قضات و کارمندان اداری شاغل در محاکم قضایی
• اشخاصی که فاقد اهلیت باشند.
• اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه در اثر آن از داوری محروم شده باشند.

صدور رأی خارج از مهلت داوری

رأیی که خارج از مهلت داوری صادر گردد باطل بوده و قابلیت اجرایی نخواهد داشت و در صورت عدم صدور رأی توسط داور در مهلت مقرر و انقضای مدت داوری، مورد از موارد زوال داوری است. چنانچه رأی پس از اتمام مهلت داوری صادر گردد مطابق قانون هر یک از طرفین می‌تواند صدور حکم بطلان را از دادگاه تقاضا نماید.

توافق در خصوص مدت داوری

طبق ماده 474 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که طرفین در خصوص مدت داوری توافق نکرده باشند مدت آن سه ماه است. لازم به ذکر است که ابتدای مهلت داوری بعد از تعیین داور و اخذ قبولی از وی، از تاریخ ابلاغ مشخصات طرفین و مشخصات دیگر داوران در صورت تعدد داوران و موضوع اختلاف به داور می‌باشد.

تنها در صورت توافق طرفین امکان تمدید داوری ممکن است حتی اگر داور توسط دادگاه انتخاب شده باشد تمدید مهلت داوری با توافق دو طرف دعوا صورت می‌گیرد نه بوسیله دادگاه.

آیا اگر پدر یا مادر یکی از طرفین دعوا بعنوان داور تعیین شود رأی صادره از سوی آنها قابلیت ابطال دارد؟

اگر به توافق دو طرف انتخاب شده باشند هیچ اشکال حقوقی نخواهد داشت و رأی آن اشخاص صحیح و نافذ خواهد بود.

آیا شخص ثالث نیز می‌تواند ابطال رأی داور را درخواست کند؟

اگر رأی داور به حق شخص ثالث خللی وارد نماید شخص ثالث می‌تواند اعتراض خود را در قالب اعتراض ثالث نسبت به رأی داور مطرح نماید.